Θα παρουσιάσουμε έναν εννοιολογικό χάρτη που κατασκευάσαμε προκειμένου να αποτυπώσουμε τις βασικές έννοιες που χαρακτηρίζουν το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας. O χάρτης κατασκευάστηκε με τη χρήση των Cmap Tools.

Συγκεκριμένα, περιγράφουμε τις παρακάτω παραγράφους που βρίσκονται στο Κεφάλαιο 12 της Βιολογίας Α’ Λυκείου Γενικής Παιδείας.

Το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας αποτελείται από τις δύο ωοθήκες, τους δύο ωαγωγούς (ή σάλπιγγες), τη μήτρα, τον κόλπο και το αιδοίο.

Οι ωοθήκες έχουν σχήμα αμυγδάλου και βρίσκονται μία σε κάθε πλευρά στο πάνω μέρος της λεκάνης. Οι ωαγωγοί εκτείνονται από τις ωοθήκες προς τη μήτρα. Η μήτρα είναι ένα όργανο που έχει περίπου το μέγεθος και το σχήμα ενός ανεστραμμένου αχλαδιού, με παχιά τοιχώματα από μυϊκό ιστό. Η μήτρα περιβάλλεται εσωτερικά από βλεννογόνο, το ενδομήτριο. Το κάτω μέρος της μήτρας καταλήγει στον κόλπο.

Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα αποτελούν το αιδοίο, το οποίο περιλαμβάνει το εφηβαίο, που καλύπτεται από τρίχωμα, τα μεγάλα και τα μικρά χείλη και την κλειτορίδα. Κατά την εφηβεία (11ο με 13ο έτος της ηλικίας), οι ωοθήκες αρχίζουν να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, ορμόνες οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στον εμμηνορρυσιακό κύκλο και προκαλούν την ανάπτυξη του στήθους. Τα οιστρογόνα, κυρίως, είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση των δευτερευόντων φυλετικών χαρακτηριστικών, όπως είναι η αναπτυγμένη λεκάνη και η συσσώρευση υποδόριου λίπους, που δίνει τις χαρακτηριστικές καμπύλες στο γυναικείο σώμα. Οι ωοθήκες (όπως και οι όρχεις) είναι μεικτοί αδένες. Η εξωκρινής μοίρα τους παράγει τα ωάρια και η ενδοκρινής τις ορμόνες.

Το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας

Το αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας

Ο χάρτης βοηθάει σε μια καλή συμπύκνωση της πληροφορίας και στη σχηματική απόδοση και κατανομή της, γεγονός το οποίο συμβάλλει θετικά στην κατανόηση της παρεχόμενης γνώσης. Ο εννοιολογικός χάρτης που κατασκευάσαμε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην αρχή μιας διδασκαλίας προκειμένου να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με τις έννοιες οι μαθητές, είτε σαν μια άσκηση ανάκλησης τυχόν προηγούμενων γνώσεων στην αρχή του μαθήματος και διερεύνησης του υπάρχοντος γνωστικού επιπέδου των μαθητών. Θα μπορούσε, επίσης, να χρησιμοποιηθεί στο τέλος του μαθήματος και με βασικό εργαλείο τον εννοιολογικό χάρτη να διεξαχθεί η ανακεφαλαίωση του μαθήματος, ή κάποια άσκηση κατασκευής ή συμπλήρωσης του προκειμένου να διεξάγουμε την αξιολόγηση μας για την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας μας στην εν λόγω ενότητα.