Το moodle αποτελεί ένα πακέτο λογισμικού για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών μαθημάτων, απλώς και μόνο με τη χρήση του διαδικτύου, μέσω των υπηρεσιών ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Είναι αποτέλεσμα μιας διδακτορικής διατριβής του Αυστραλού Martin Dougiamas το μακρινό 1999, που όμως βρίσκει εφαρμογή μέχρι και σήμερα. Και κάπου εδώ πρέπει να πούμε: “Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Martin!”
Στα πλαίσια του σχεδιασμού μιας ενότητας η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα να συνδυαστεί η γνώση (με τη μορφή πόρου) με την εξάσκηση(με τη μορφή δραστηριότητας), καθιστώντας έτσι τη γνώση περισσότερο ελκυστική στους μαθητές.
Το ηλεκτρονικό μάθημα που επέλεξα να παρουσιάσω από την ύλη της Βιολογίας ήταν η ενότητα της αναπνοής, όπως αυτή διδάσκεται στην Α’ Γυμνασίου. Η εν λόγω ενότητα αποτελεί το κεφάλαιο 4 και περιλαμβάνει 4 υποενότητες. Στο δικό μου ηλεκτρονικό μάθημα διδάσκονται οι τρεις εξ αυτών (4.1, 4.2, 4.3). Στόχος μετά το πέρας αυτού του ηλεκτρονικού μαθήματος είναι οι μαθητές να μπορούν να διαχωρίζουν αναπνοή και φωτοσύνθεση, να γνωρίζουν τι σημαίνει αναπνοή και πώς αυτή επιτελείται στους διάφορους οργανισμούς, αλλά κυρίως να αντιληφθούν την αξία της για την ίδια την ύπαρξη οποιουδήποτε οργανισμού.
Και κάπως έτσι ξεκινάμε. Προσδεθείτε και πάμε!
Στην Εισαγωγική ενότητα δίνονται πληροφορίες σχετικά με το τι πρόκειται να διδαχθεί, καθώς κι οι διδακτικοί στόχοι που αποσκοπούμε να επιτύχουμε με το πέρας αυτής της ηλεκτρονικής διδασκαλίας. Για αρχή, όμως, έχει δημιουργηθεί ένα μικρό κουίζ γνωριμίας (Κουίζ ζωής και θανάτου- είναι τόσο σημαντικό να μάθουμε τις πρότερες γνώσεις των μαθητών μας πάνω στην αναπνοή), προκειμένου να αντιληφθούμε τις παρανοήσεις που μπορεί να υπάρχουν πάνω στην αναπνοή.
Στην πρώτη ενότητα (Αερόβια κι αναερόβια αναπνοή) συζητείται η έννοια της αναπνοής καθώς κι οι διαφορετικοί τύποι που προκύπτουν με βάση την παρουσία ή όχι οξυγόνου. Ως δραστηριότητα προσθέσαμε ένα ηλεκτρονικό λεξικό βασικών όρων που αναφέρονται εντός του σχολικού εγχειριδίου στα πλαίσια της ενότητας της αναπνοής. Κρίθηκε σκόπιμο να προστεθεί κι ένας πόρος, ο οποίος είναι ένα ολιγόλεπτο βίντεο όπου εξηγείται λεπτομερώς η διαδικασία κι η τοπολογία της αναπνοής. Το βίντεο αυτό είναι από το photodentro, μια εφαρμογή του Υπουργείου Παιδείας για την εκμάθηση των φυσικών επιστημών. Για να διαπιστωθεί αν τα διδαχθέντα έγιναν και κατανοητά, δημιούργησα ένα φύλλο εργασίας με ερωτήσεις κλιμακωτής δυσκολίας.
Στην ενότητα που ακολουθεί, Φωτοσύνθεση vs. Κυτταρική αναπνοή, ξεκινάμε με την προβολή ενός ολιγόλεπτου βίντεο που συγκρίνει τις δύο διαδικασίες, προκειμένου να γίνουν αντιληπτές οι διαφορές μεταξύ των δύο διαδικασιών. Μετά την παρακολούθηση, οι μαθητές μπορούν να παίξουν ένα παιχνίδι (στα πλαίσια της προσθήκης μιας δραστηριότητας), όπου ουσιαστικά ταΐζουν ένα ζωάκι με διάφορα συστατικά για να μπορέσει να επιτελέσει βασικές λειτουργίες. Το συγκεκριμένο παιχνίδι είναι ένα παράδειγμα βιωματικής εκπαίδευσης, την οποία θα πρέπει να εντάξουμε περισσότερο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στη συνέχεια, όμως, επιστρέφουμε στη γνώση και τώρα ζητείται από τους μαθητές να δημιουργήσουν ένα ο καθένας λήμμα, δηλαδή να ψάξουν πληροφορίες στο διαδίκτυο για έναν από τους σχετικούς με την αναπνοή όρους που τους δίνονται. Ακολουθεί μια μικρή δραστηριότητα, όπου οι μαθητές θα συμπληρώσουν ένα κείμενο με τις δοθείσες λέξεις, ώστε να βγάζει νόημα. Με αυτή τη δραστηριότητα θέλω να επιβεβαιώσω (;) τις γνώσεις που απεκόμισαν από όλα τα παραπάνω οι μαθητές. Κλείνοντας την ενότητα αυτή, έχω προσθέσει μια ανατροφοδότηση με ερωτήσεις για να πάει η σκέψη ένα βήμα παραπέρα…
Στην τρίτη και τελευταία ενότητα του ηλεκτρονικού μαθήματος οι μαθητές θα γνωρίσουν πώς αναπνέουν οι ζωικοί οργανισμοί. Η Αναπνοή στα ζώα ξεκινά με ένα κουίζ για να τεστάρω τις γνώσεις που απέκτησαν οι μαθητές μετά τη διδασκαλία της διδακτικής ενότητα 4.3 του σχολικού εγχειριδίου. Ακολουθεί ένας σύνδεσμος πάλι από το photodentro, όπου παρουσιάζονται διαφορετικοί οργανισμοί κι οι μηχανισμοί που ο καθένας έχει αναπτύξει για να επιτελέσει τη διαδικασία της αναπνοής. Τέλος, έχει προστεθεί κι ένα βίντεο για την αναπνοή στον άνθρωπο.
Για να κλείσω την ενότητα, έχω προσθέσει ένα επαναληπτικό κουίζ, το οποίο περιλαμβάνει ερωτήσεις κι από τις τρεις ενότητες.
Και κάπως έτσι πέρασε ένας μήνας (σχεδόν)…Και κάπου εδώ τελειώνει η περιπλάνηση στο θαυμαστό κόσμο του moodle και στην αναπνοή. Αν σας άρεσε, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά και στην πλατφόρμα, όπου μπορείτε να παίξετε, να μάθετε, να τεστάρετε τις γνώσεις σας και γενικά να πειραματιστείτε. Αν είστε μαθητής. Αν είστε καθηγητής, μπορείτε να το δοκιμάσετε πειραματικά με τους μαθητές σας.
Υ.Γ.: Το moodle προσφέρει τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με τους μαθητές μας μέσω της ανταλλαγής μηνυμάτων, αλλά και φόρουμ συζήτησης όπου μπορούν να τεθούν όλες οι απορίες των μαθητών και να απαντηθούν ad hoc.