Λίγα λόγια για τους εννοιολογικούς χάρτες…….
Οι εννοιολογικοί χάρτες συνιστούν διαγράμματα που αναπαριστούν οργανωμένες γνώσεις, που αποτελούνται από έννοιες και τις μεταξύ τους σχέσεις (Novak & Gowin, 1984). Ο εννοιολογικός χάρτης αποτελεί διαγραμματική αναπαράσταση των συνδέσεων μεταξύ δύο ή περισσότερων εννοιών με τη μορφή προτάσεων, αναδεικνύοντας τις σχέσεις μεταξύ των εννοιών (Γουλή, Γόγουλου και Γρηγοριάδου, 2006).
Η χαρτογράφηση εννοιών καθιερώθηκε από το Novak ως τεχνική για τη διερεύνηση των αρχικών αντιλήψεων των μαθητών και την αφομοίωση της νέας γνώσης. Συνιστά το αποτέλεσμα ερευνητικών προγραμμάτων για διερεύνηση των αλλαγών στο γνωσιολογικό επίπεδο των παιδιών στα θέματα της Επιστήμης (Novak & Canas, 2006). Το θεωρητικό υπόβαθρο της εργασία του Novak βασίσθηκε στην εργασία του David Ausubel στο πεδίο της γνωστικής ψυχολογίας κατά την οποία διερευνήθηκε ο τρόπος με τον οποίο αποκτάται η νέα γνώση και διορθώνονται λανθασμένες ή εναλλακτικές αντιλήψεις (εννοιολογική αλλαγή). Η θεμελιώδης ιδέα της εργασίας του Ausubel είναι ότι η μάθηση επισυμβαίνει μέσα από την αφομοίωση νέων γνώσεων και πεποιθήσεων στις ήδη υπάρχουσες αλλά και μέσα από συσχετίσεις των νέων γνώσεων με υπάρχοντα γνωστικά σχήματα του ατόμου (Ausubel, Novak & Hanesian, 1978).
Ο κύριος στοχος που επιδιώκεται μέσα από την εφαρμογή της χαρτογράφησης εννοιών ως παιδαγωγικής τεχνικής είναι η μεγιστοποίηση της μάθησης, με τρόπο που να έχει νόημα και να είναι ουσιαστική για το άτομο (meaningful learning) (Novak, 2002; Novak & Gowin,1984; Novak & Canas, 2006).
Οι εννοιολογικοί χάρτες αποτελούν ένα εργαλείο με τη χρήση του οποίου μπορούν να εποπτικοποιηθούν σύνθετες έννοιες ή να απεικονιστούν γνωστικές δομές των μαθητών, στοχευμένες στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στις ανάγκες τους.. Η αμεσότητα που διέπει τη συγκεκριμένη παιδαγωγική μέθοδο, συμβάλλει στην εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου σε σχέση με άλλες μεθόδους οι οποίες προϋποθέτουν δεξιότητες όπως η κατανόηση ή η παραγωγή γραπτού λόγου. Η δυνατότητα της ταχείας κατανόησης εννοιών καθώς και των μεταξύ τους σχέσεων που προωθείται μέσα από την εννοιολογική χαρτογράφηση, σε συνδυασμό με την δυνατότητα αναδιοργάνωσής των χαρτών, μπορεί να αποδειχθεί ένα χρήσιμο εργαλείο τόσο για την εξέταση ενός θέματος αλλά και για την ανάλυση των 10
νοητικών διαδικασιών των μαθητών κατά την εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία, μεστόχο την προώθηση αποτελεσματικής και ουσιαστικής για το άτομο μάθησης.
Στην ύλη των μαθητών της Α Λυκείου περιλαμβάνεται και η δομή και λειτουργία του γυναικείου μαστού (κεφάλαιο 12). Στα πλαίσια της διδασκαλίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο παρακάτω εννοιολογικός χαρτής για την καλύτερη κατανόηση της συγκεκριμένης ενότητας από τους μαθητές.