ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
Στο νέο τοπίο που δημιουργεί το σύγχρονο, άκρως ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον, η ραγδαία εξελισσόμενη τεχνολογία, αλλά και οι σοβαρές και σε παγκόσμια έκταση κρίσεις (περιβαλλοντική, επισιτιστική, εξάπλωσης και αναβίωσης επιδημιών κ.ά.), οι βιολογικές επιστήμες παρέχουν το πλαίσιο όχι μόνο για την κατανόηση των προκλήσεων και των προβλημάτων αλλά και για την παραγωγή βιώσιμων προτάσεων επίλυσής τους.
Η διδασκαλία της Βιολογίας και η Αειφορική Ανάπτυξη: Η βιολογική εκπαίδευση, εκτός των άλλων, δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να γνωρίσει και να κατανοήσει το φαινόμενο της ζωής και την πολυπλοκότητά του, ως τη βασική συνιστώσα του φυσικού περιβάλλοντος. Παράλληλα, τον βοηθά να αναπτύξει δεξιότητες και να υιοθετήσει στάσεις και συμπεριφορές θετικές για το περιβάλλον, οι οποίες αναμένεται να καθοδηγούν τις επιλογές και τις αποφάσεις του σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, σε σχέση με τη διαχείριση του περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη.
Η διδασκαλία της Βιολογίας και η Υγεία: Το σύγχρονο άνθρωπο τον απασχολούν προβλήματα υγείας όπως το AIDS, ο καρκίνος, οι καρδιοπάθειες τα οποία σχετίζονται άμεσα με συμπεριφορές διατροφικές, σεξουαλικές, χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών (π.χ. καπνός, αλκοόλ) ή με τις συνθήκες υγιεινής. Η Βιολογία, αντικείμενο άμεσα συνδεδεμένο με τη μελέτη των θεμάτων υγείας, δίνει τις βασικές γνώσεις που εδραιώνουν την κατάρτιση των μαθητών στα θέματα αυτά. Η γνώση, αρχικά της ανατομίας και της φυσιολογίας του σώματός τους και, στη συνέχεια, η μελέτη των παραγόντων που επηρεάζουν την καλή υγεία του οργανισμού έχει ως αποτέλεσμα αφενός την κατανόηση της λειτουργίας του οργανισμού και αφετέρου την απόκτηση συμπεριφορών που συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας και ευεξίας, τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα και την κοινωνική ευημερία.
Η διδασκαλία της Βιολογίας και τα ζητήματα βιοηθικής: Η σύγχρονη βιολογική έρευνα προσπαθεί να δώσει λύσεις και σε άλλα προβλήματα που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής του σύγχρονου ανθρώπου όπως η έλλειψη τροφής, η υπογεννητικότητα κτλ. Ωστόσο, συχνά, κάποιες από τις λύσεις που προτείνονται εγείρουν και ηθικά διλήμματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα τρόφιμα από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, η γονιδιακή θεραπεία, τα εμβόλια κ.ά.).
Είναι επομένως χρήσιμο οι μαθητές από νωρίς να ενημερώνονται και να προβληματίζονται για όλα αυτά προκειμένου, στη συνέχεια, ως πολίτες να μπορούν να αντιμετωπίζουν, κριτικά, θέματα σχετικά με αυτά προκειμένου να κάνουν σωστότερες επιλογές, τόσο σε επίπεδο ατομικό όσο και σε επίπεδο κοινωνικό ως πολίτες.
Επιπλέον, θέματα όπως ο σεβασμός της διαφορετικότητας ή της ισόρροπης ανάπτυξης των μαθητών έχουν ως βάση αρχές της επιστήμης της Βιολογίας. Οι αρχές αυτές αφορούν την ατομικότητα και μοναδικότητα κάθε ζωντανού οργανισμού, όπως και την ιδέα της απαραβίαστης ολότητας σε όλες τις εκδηλώσεις του, είτε πρόκειται για πνευματικές λειτουργίες και εκδηλώσεις τις προσωπικότητάς του, είτε για καθαρά βιολογικές δραστηριότητες που έχουν ως στόχο την επιβίωσή του.

ΠΟΙΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΕΧΕΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
Στη βιολογία έχουμε ισχύ κοινών πρακτικών και παραδοχών με τις άλλες Φυσικές Επιστήμες , όπως η εκκίνηση από την εμπειρική γνώση και η λογική πορεία για τον έλεγχο μιας υπόθεσης αλλά και σημαντικές διαφορές που προκύπτουν από:
-Την πολυπλοκότητα οργάνωσης και ρύθμισης των έμβιων όντων
-Την ισχύ του τυχαίου , της πιθανότητας και της ποικιλίας
-Την ερμηνεία φαινομένων στο ατομικό και πληθυσμιακό επίπεδο
Ιδιαίτερης σημασίας είναι το γεγονός ότι η μάθηση των εννοιών της βιολογίας επηρεάζεται από ψυχολογικές και κοινωνικές παραμέτρους περισσότερο από τις άλλες Φυσικές Επιστήμες.Αυτό συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος δεν μπορεί να προσεγγίσει τη βιολογική γνώση ουδέτερα, τόσο επειδή ο ίδιος αποτελεί αντικείμενο της βιολογίας όσο και επειδή η εξέλιξη των βιοεπιστημών επηρεάζει ήδη την ζωή του.

ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
Βασικοί στόχοι της Διδακτικής της Βιολογίας είναι οι μαθητές να:
– Aντιλαμβάνονται την ιστορική υπόσταση των βιολογικών αντικειμένων και την εξέλιξη των βιολογικών δομών και λειτουργιών
– Συσχετίζουν τις λειτουργίες καθενός από τα επίπεδα στα οποία αρθρώνονται τα βιολογικά αντικείμενα με τις δομές από τις οποίες απορρέουν
-Διακρίνουν τις σχέσεις ανάμεσα στις ιδιότητες των κατωτέρων ιεραρχικών επιπέδων (μοριακό και κυτταρικό) με τα ανώτερα (οργανισμικό και πληθυσμιακό)
-Προσδιορίζουν το σύνολο των παραγόντων που συμμετέχουν στην έκβαση ενός βιολογικού φαινομένου
-Αναγνωρίζουν τη συμβολή άλλων γνωστικών αντικειμένων στη μελέτη της Βιολογίας
-Αναγνωρίσουν ότι για κάθε ηθικό δίλημμα δεν υπάρχει μόνο μία απάντηση και να κατανοούν ότι τα ηθικά διλήμματα δημιουργούνται από τη στιγμή που υπάρχουν δύο ή περισσότερες απόψεις για ένα συγκεκριμένο ζήτημα
– Ευαισθητοποιηθούν σχετικά με τον ρόλο της επιστήμης και να αναγνωρίσουν την αξία και την χρησιμότητα της επιστημονικής γνώσης για την αντιμετώπιση θεμάτων που προκύπτουν στην καθημερινή ζωή του σύγχρονου ανθρώπου
– Αισθάνονται την ικανοποίηση ότι συμμετέχουν, ως πολίτες, στην αντιμετώπιση διαφόρων κοινωνικών προβλημάτων.

ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΙ Η ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ
Επιτυχής διδασκαλία οδηγεί στην ουσιαστική μάθηση καθώς και στην ανάπτυξη της ικανότητας λήψης απόφασης.Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη βελτίωση του περιεχόμενου και της δόμησης του αναλυτικού προγράμματος και μέσα από διδακτικές στρατηγικές που χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε ώστε να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών μας
Ενδεικτικά δύο βασικές προτεινόμενες μέθοδοι είναι:
– Με πραγματοποίηση σχεδίων εργασίας, που βασίζονται στην ομαδοσυνεργατική και βιωματική μάθηση και με το σχεδιασμό και την υλοποίηση ερευνητικών εργασιών (Projects). Οι ερευνητικές εργασίες (projects) συμβάλλουν στην ενεργοποίηση των μαθητών, στην ανάπτυξη σ’ αυτούς κριτικής και δημιουργικής σκέψης, βοηθώντας όχι μόνο την κατανόηση των εννοιών αλλά και τη σύνδεση της γνώσης με την κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον. Ενδεικτικά αναφέρεται συγκεκριμένο project με θέμα “ΤΑ ΒΑΚΤΗΡΙΑ”.
-Με διεξαγωγή πειράματος,το οποίο αποτελεί βασικό στοιχείο της διδασκαλίας της επιστήμης της Βιολογίας, τόσο για τη διδασκαλία των γνωστικών περιεχομένων όσο και για τη διδασκαλία των επιστημονικών μεθόδων.Το εργαστηριακό πείραμα συμβάλει επιπλέον στην ανάπτυξη των ψυχοκινητικών δεξιοτήτων (χειρισμός συσκευών και πειραματικών διατάξεων, λήψη μετρήσεων) και στην ανάπτυξη της προσωπικότητας και κοινωνικότητας των μαθητών (ακρίβεια, επιμονή, δημιουργικότητα, συνεργασία). Ενδεικτικά, στα πλαίσια σχολικού μαθήματος,  διεξάγεται η πειραματική διαδικασία απομόνωσης γενετικού υλικού μπανάνας.