Οι σημερινές παιδαγωγικές πρακτικές ενθαρρύνουν την εμπλοκή και ενεργή συμμετοχή του μαθητή στην εκπαιδευτική διαδικασία. Παρ’ όλα αυτά φαίνεται ότι ακόμα επικρατεί η δασκαλοκεντρική μάθηση.
Μία καινούρια παιδαγωγική προσέγγιση αποτελεί η “αντίστροφη τάξη”. Η συγκεκριμένη μέθοδος αποτελεί έναν συνδυασμό απο την παραδοσιακή και την εξ’ αποστάσεως μάθηση, η οποία βάσει ερευνών είναι αποτελεσματική.
Ουσιαστικά στην “αντίστροφη τάξη” ακολουθείται η εξής μέθοδος: Οι μαθητές παρακολουθούν τις διαλέξεις των καθηγητών τους στο σπίτι μέσω βίντεο και κάνουν τις εργασίες στο σχολείο, με τους καθηγητές να λύνουν τις απορίες τους.
Η τάξη αυτή προϋποθέτει 3 στάδια:
- Πριν την ταξη
- Στην τάξη
- Μετά την τάξη/μάθημα
Μία απο τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν για την “αντίστροφη τάξη” είναι η εξής: “IMPLEMENTING A FLIPPED CLASSROOM: A CASE STUDY OF BIOLOGY TEACHING IN A GREEK HIGH SCHOOL”
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε είναι η εξής:
Σε ένα γυμνάσιο το θέμα της φωτοσύνθεσης το δίδαξαν με την εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου. Για τη διδασκαλία χρησιμοποιήθηκε η ηλεκτρονική πλατφόρμα LAMS. Το δείγμα της έρευνας είναι 17 παιδιά, 8 αγόρια, 9 κορίτσια και αφορά την πρώτη γυμνασίου. Για να μπορέσει όμως το λογισμικό να χρησιμοποιηθεί απο τους μαθητές ήταν να αφιερωθεί κάποια επιπλέον ώρα σε αυτό.
Αφού οι μαθητές εξοικειώθηκαν με την πλατφόρμα, χρησιμοποίησαν το LAMS για να μάθουν για την φωτοσύνθεση. Οι μαθητές ακολούθησαν και ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα που δόθηκε στην πλατφόρμα. Την επόμενη μέρα στο σχολείο τους δόθηκαν φύλλα εργασίας στα οποία χρειαζόταν να ανακαλέσουν γνώσεις που είχαν μελετήσει το προγούμενο βράδυ σπίτι μέσω της LAMS. Το τελευταίο κομμάτι αφορά την αξιολόγηση των μαθητών, την αυτοξιολόγηση και 1 τραγούδι σχετικά με την φωτοσύνθεση.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το στάδιο πριν την τάξη, βοήθησε τους μαθητές να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και επιβεβαίωσε το γεγονός ότι κάθε μαθητής χρειάζεται τον χώρο του για να διαβάζει, όπως και ότι κάθε μαθητής διαβάζει διαφορετικά. Δηλαδή άλλοι μαθητές χρησιμοποίησαν την πλατφόρμα για περισσότερη ώρα απ’ ότι άλλοι ή κάποιοι χρησιμοποίησαν διαφορετικά μέσα απο άλλους για να αφομιώσουν καλύτερα το φαινόμενο της φωτοσύνθεσης.
Στο στάδιο της τάξης, επιβεβαιώθηκε ότι οι μαθητές χρησιμοποίησαν την πλατφόρμα και είχαν σημαντική πρόοδο, γεγονός που έδωσε στον καθηγητή να συνεχίσει στο επόμενο βήμα που είναι η συνεργατική μάθηση. Επίσης παρατηρήθηκε ότι παρόλο που οι μαθητές διάβασαν μόνοι τους, δεν κατανόησαν κάτι λάθος σχετικά με το φαινόμενο της φωτοσύνθεσης.
Στο τεστ αυτοαξιολόγησης των μαθητών, φάνηκε οι μαθητές πριν την “αντίστροφη τάξη” να μην έχουν πολλές γνώσεις για το φαινόμενο της φωτοσύνθεσης. Αντιθέτως, φάνηκε να έχουν σημαντική πρόοδο μετά την εφαρμογή της νέας παιδαγωγικής μεθόδου.
Γενικώς, οι μαθητές όταν ερωτήθηκαν για την εμπειρία τους στην “αντίστροφη τάξη”, φάνηκε να την θεώρησαν ικανοποιητική.
Τα συμπεράσματα της έρευνας σε γενικές γραμμές έδειξαν ότι η “αντίστροφη τάξη” θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς εξασφαλίζει χρόνο, οι μαθητές αντιμετωπίζουν στην τάξη τις δυσκολίες τους, χρησιμοποιούν πολλά διαφορετικά τεχνολογικά μέσα για να μάθουν κάτι και αυξάνεται η ενεργή συμμετοχή τους στην τάξη. Ακόμα και οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες φάνηκε να έχουν περισσότερο ενδιαφέρον για το μάθημα, λόγω των πολυμεσικών δραστηριοτήτων που υπήρχαν.
Ένα μειονέκτημα χρήσης της συγκεκιμένης μεθόδου είναι ότι δεν βελτιώθηκαν οι επιδόσεις όλων των μαθητών, το οποίο ίσως δείχνει ότι δεν είναι επαρκής μόνη της η “αντίστροφη τάξη”. Επίσης, ένα ακόμα μειονέκτημα είναι ο χρόνος που απαιτείται απο τον εκπαιδευτικό για να κατασκευάσει όλο το πολυμορφικό υλικό.
Τέλος, κάποιες απο τις προτάσεις που γίνονται στη συγκεκριμένη έρευνα είναι η μελέτη σε μεγαλύτερο δείγμα και η χρήση κι άλλων μέσων-μεθόδων στην αντίστροφη τάξη όπως είναι η απάντηση ερωτήσεων ή η δημιουργία σημειώσεων.