“Το DNA οργανώνεται σε χρωμοσώματα”…για μαθητές

Στα πλαίσια του μαθήματος Βιολογίας Β Λυκείου στην ενότητα “Η χρωματίνη και το χρωμόσωμα” θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε την ακόλουθη προσομοίωση, προκειμένου να επιτευχθεί ο εξής στόχος:

Μετά την ολοκλήρωση της προσομοίωσης, οι μαθητές να μπορούν:

1.Να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ διπλής έλικας   DNA  και  χρωμοσώματος, ότι δηλαδή  το χρωμόσωμα αποτελείται από DNA ενωμένο με πρωτεϊνες και είναι συσπειρωμένο.

2.Να μπορούν να εξηγήσουν γιατί το DNA στον πυρήνα είναι τόσο συσπειρωμένο.

http://www.johnkyrk.com/chromosomestructure.html

Σε αυτή την προσομοίωση οι μαθητές μπορούν να δούν σε κίνηση, τη συσπείρωση της διπλής έλικας του DNA γύρω από τις ιστόνες και στη συνέχεια γύρω από τον εαυτό του, ξεκινώντας από τη διπλή έλικα μέχρι τη δημιουργία του χρωμοσώματος.

Τα παιδιά στην αίθουσα πληροφορικής  ανά δύο ή τέσσερα άτομα, θα ανοίξουν το παρακάτω λογισμικό: http://www.johnkyrk.com/chromosomestructure.html και στη συνέχεια καλούνται να κάνουν τις παρακάτω εργασίες:

φύλλο εργασίας

α. Ανοίγοντας την προσομοίωση, στο πρώτο πλάνο φαίνεται η διπλή έλικα του DNA και στη συνέχεια η διπλή έλικα απλοποιείται σε μια ενιαία γραμμή που περιελίσσεται γύρω από τις ιστόνες, και ονομάζεται χρωματίνη

1η ερώτηση:

Επιλέξτε τη σωστή απάντηση:

ΤΟ DNA περιελίσσεται γύρω από:

1. λιπίδια

2. πρωτείνες

3. σάκχαρα

4. νουκλεοτίδια

β. στο πλάνο που δείχνει την περιέλιξη του DNA γύρω από τις ιστόνες (χρωματίνη) , δείχνει και την περιέλιξη της χρωματίνης  (σωληνοειδές)

Μπορείτε να κλικάρετε στο κάτω μέρος της δεξιάς εικόνας του σωληνοειδούς (click down+ drag out) και να το σταματήσετε σε διάφορες θέσεις κατά την κίνησή του, ώστε να παρατηρήσετε το σχήμα του.

2η ερώτηση

Τι είδους σχήμα θυμίζει η  περιέλιξη που εμφανίζεται στο σωληνοειδές χρωματίνης;

ζικ-ζακ, ευθεία γραμμή , ελατήριο, κύμα, ;

…………………………………………………………………………………..

γ. Πατώντας το δεξί βελάκι αριστερά του πλάνου, εμφανίζεται ακόμη μεγαλύτερη περιέλιξη του γενετικού υλικού που δημιουργεί θηλιές. Πατήστε ξανά το δεξί βελάκι και παρατηρήστε:

3η ερώτηση:

Ποια γνωστή δομή σχηματίστηκε;

…………………………………………………………………………………..

4η ερώτηση:

Μπορείτε με λίγα λόγια να περιγράψετε σε τι διαφέρει από άποψη δομής η διπλή έλικα του DNA που είδατε αρχικά από το χρωμόσωμα;

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4η ερώτηση 

Γιατί πιστεύετε το γενετικό υλικό παρουσιάζει τόσο μεγάλο βαθμό συσπείρωσης σε κάποια φάση της ζωής του κυττάρου; Ποια ανάγκη εξυπηρετεί; (Να λάβετε υπόψιν σας τη θέση που κατέχει το DNA μέσα στο κύτταρο αλλά και τον λόγο που κάποιος πακετάρει κάποιες φορές τα υπάρχοντά του!!).

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..