Scratchάροντας
Σε περίπτωση που δεν έχουμε αντιληφθεί ήδη την αξία των ΤΠΕ στη διδασκαλία και στη διδακτική της βιολογίας, ας το ξαναπούμε ότι είναι πολύ σημαντικές! Οι μαθητές μπορούν να αναπτύξουν παντός τύπου δεξιότητες και εξοικειώνονται με διάφορα προβλήματα, τα οποία καταφέρνουν να λύσουν, μέσω των πολλών ερεθισμάτων και δυνατοτήτων των τεχνολογιών που χρησιμοποιούν. Επιπλέον, είναι βασικό στοιχείο η αλληλεπίδραση με το εκάστοτε λογισμικό ή εργαλείο και ο χειρισμός επιμέρους στοιχείων του, καθώς ο μαθητής χτίζει σταδιακά την προσωπική του γνώση.
Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το Scratch, ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον προγραμματισμού, που μας είναι διαθέσιμο από το MIT Media Lab. Η βασική του καινοτομία είναι ότι δεν χρειάζεται να ξέρουμε να γράφουμε ούτε μια γραμμή κώδικα, αφού αυτή η γλώσσα προγραμματισμού είναι οπτική και μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε σαν παζλ, όπου ενώνουμε τα κομμάτια που θέλουμε. Είναι μια πολύ προσιτή, ενδιαφέρουσα και δυναμική προσέγγιση αλλαγής κώδικα, ακόμη και κατά την εκτέλεση της διαδραστικής ιστορίας που δημιουργούμε.
Μετά την εγγραφή μας στην επίσημη ιστοσελίδα https://scratch.mit.edu/, εξοικειωθήκαμε με το περιβάλλον και τις δυνατότητες αυτού του προγράμματος, προσπαθώντας να αναπαραγάγουμε δύο σενάρια, με τη χρήση των κατάλληλων εντολών. Στην παρακάτω εικόνα, μπορείτε να δείτε την αποτύπωση του πρώτου σεναρίου, όπου το αντικείμενο/φιγούρα που επιλέξαμε, έπρεπε να πει ένα μήνυμα, να σκεφτεί, να ακουστεί ένας ήχος, να κινηθεί στην οθόνη και να ακουστεί για άλλη μια φορά ο ήχος. Όλα αυτά τα σταδιακά βήματα και ότι άλλο θέλαμε ίσως να προσθέσουμε οφείλονται σε επιμέρους εντολές που απλώς βάζουμε στη σειρά. Τα είδη των εντολών φαίνονται στα αριστερά της εικόνας και αφορούν αρχικά κινήσεις, όψεις, ήχους, αλλά και συμβάντα, δηλαδή στοιχεία που απαιτούν μια δράση του χρήστη, για τη συνέχεια του σεναρίου. Αν θέλετε να το δείτε ολόκληρο, μπορείτε να πατήσετε εδώ, ενώ για να ξεκινήσει, πρέπει να πατήσετε την πράσινη σημαιούλα.
Το δεύτερο σενάριο συνέχιζε στην ίδια λογική, καθώς το γατάκι του Scratch χρειαζόταν να μιλήσει λίγο παραπάνω για εμάς, ενώ παράλληλα κινείται και ακούγεται το νιαούρισμά του. Αυτό το σενάριο είναι διαθέσιμο εδώ.
Συμπερασματικά, το περιβάλλον προγραμματισμού Scratch, μέσω των δυνατοτήτων που προσφέρει και την ευκολία στη χρήση του, είναι μια ενδιαφέρουσα επιλογή, όχι μόνο για την επαφή των μαθητών με την προγραμματιστική λογική, αλλά και την ανάπτυξη δεξιοτήτων κριτικής σκέψης και επίλυσης προβλημάτων, όταν καλούνται να αναπαραστήσουν κάποιες συνθήκες και να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Και όλα αυτά γίνονται με μια παιγνιώδη διάθεση, σε ένα φωτεινό και χρωματιστό υπόβαθρο, λύνοντας και φτιάχνοντας ένα διαδραστικό παζλ και σκηνοθετώντας ιστορίες.