Στα πλαίσια του μαθήματος “Εκπαιδευτική Τεχνολογία – Πολυμέσα στη Διδασκαλία της Βιολογίας” καλέστηκα να μελετήσω ένα επιστημονικό άρθρο σχετικό με την εφαρμογή των ΤΠΕ στη διδασκαλία της Βιολογίας. Επέλεξα μια παλαιότερη δημοσίευση των Poland et al. (2003). Στη συγκεκριμένη έρευνα χρησιμοποιείται ένας Σταθμός Εικονικού Πεδίου, όπου οι μαθητές καλούνται να εξοικειωθούν με τον τρόπο που γίνεται η έρευνα και συγκεκριμένα η εργασία πεδίου. Το θέμα που τους απασχολεί είναι “η αξιολόγηση των επιπτώσεων, της προκαλούμενης από τουρίστες συμπίεσης της άμμου, στην αναπαραγωγική επιτυχία των χελωνών, σε μια παραλία φωλιάσματός τους”.

Οι ερευνητές, που χρησιμοποιούν ένα εικονικό περιβάλλον, ένα μυθικό νησί της Μεσογείου, διερευνούν το μετασχημασμός της ακαδημαϊκής γνώσης (εκπαιδευτικού) σε γνώση παιδαγωγικού περιεχομένου. Η έρευνα διενεργείται με τη βοήθεια 10 μαθητών της τελευταίας τάξης του Δημοτικού Σχολείου που καλούνται να ολοκληρώσουν τη δική τους έρευνα σε 9 ημέρες. Σε αυτές τις ημέρες καλούνται να περιηγηθούν στο περιβάλλον και να δουλέψουν σε ομάδες (διερευνητική μάθηση) με τελικό στόχο την παράδοση της “ερευνητικής τους εργασίας”. Από την πλευρά τους οι ερευνητές τελούν μια σειρά από ενέργειες, όπως φαίνονται παρακάτω:

1.Συνεντεύξεις μαθητών (20-25min)

2.Σημειώσεις αντιδράσεων στο λογισμικό όσο οι μαθητές το χρησιμοποιούσαν

3.Αξιολόγηση (από τους μαθητές)

4.Ποσοτική μέθοδο ανάλυσης αποτελεσμάτων (σύγκριση με άλλες μελέτες περιπτώσεων)

5.Εξέταση της εργασίας που καταθέτουν οι μαθητές

6.Εξέταση υπόθεσης: υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά όσον αφορά τις δεξιότητες που εξετάζονται σε σύγκριση με προηγούμενες μελέτες περίπτωσης;

Τα αποτελέσματα της έρευνας χωρίζονται τελικά σε 3 μεγάλες κατηγορίες: α. Στατιστικά, β. Σχόλια και αντιδράσεις μαθητών όπως καταγράφηκαν από τους εκπαιδευτικούς, γ. Συνεντεύξεις μαθητών.

Παρακάτω φαίνεται μια περίληψη των σημαντικότερων σημείων:

A.Στατιστικά
«Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ σταθμού εικονικού πεδίου και εξόρμησης στο πεδίο (προηγούμενη μελέτη περίπτωσης)

B.Σχόλια μαθητών και παρατηρήσεις ερευνητών/εκπαιδευτικών

•Σημαντική η παρουσία του εκπαιδευτικού στο χώρο για να καθοδηγεί τους μαθητές και να παρεμβαίνει όποτε ήθελαν βοήθεια

•Από την 3^η ημέρα οι μαθητές ήταν ανεξάρτητοι και έδειχναν αυτοπεποίθηση

•Το λογισμικό δυσκόλεψε τους μαθητές όταν έπρεπε να φύγουν από το χώρο του Σταθμού προς την παραλία για συλλογή δεδομένων

C. Συνεντεύξεις μαθητών

•Περιήγηση: Ομόφωνα εύκολη και αρκετά διασκεδαστική περιήγηση •Χρήση ΗΥ: 2/10 μαθητές δεν προτιμούν τη χρήση υπολογιστή

•Περιβάλλον: Ρεαλιστική εμπειρία (εμπλουτισμός με ακουστικό υλικό), αίσθηση ότι είναι οι ίδιοι ερευνητές

•Παιδαγωγική: Ανάδειξη πλεονεκτημάτων χρήσης υπολογιστή όπως «εάν δε θυμόμουν κάτι μπορούσα να γυρίσω πίσω και να το δω ξανά»

•Προσωπικότητα μαθητών: «Σημαντικό να βγούμε έξω και να λερώσουμε τα χέρια μας»

Η παραπάνω έρευνα καταλήγει στο ότι είναι σημαντική η ένταξη των ΤΠΕ στη διδασκαλία της Βιολογίας. Μέσω της διερευνητικής μάθησης, οι μαθητές μαθαίνουν να συνεργάζονται, να δουλεύουν σε ομάδες και να συζητούν τους προβληματισμούς τους. Το περιβάλλον που τους προσφέρεται σε καμία περίπτωση βέβαια δε μπορεί να αντικαταστήσει την εξόρμηση στο πεδίο, αλλά σίγουρα μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά ειδικά σε περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η μετακίνηση για την έρευνα στο πεδίο. Τονίζεται επίσης, ότι ίσως η έρευνα να φαίνεται ως γραμμική διαδικασίας μέσω προσομοιώσεων και εικονικής πραγματικότητας, κάτι που φυσικά δεν ισχύει. Είναι μια σύνθετη και δύσκολη διαδικασία της οποίας ο ρεαλισμός δε μπορεί να αποτυπωθεί στην οθόνη του υπολογιστή.

Η παρουσίαση μου φαίνεται παρακάτω: