Το μοντέλο 5Ε είναι μια ενδιαφέρουσα ακολουθία 5 βημάτων, που βοηθάει τόσο τον διδάσκοντα όσο και τον διδασκόμενο να απολάβει από το εκάστοτε μάθημα, το δυνατόν περισσότερο. Η σειρά των βημάτων είναι καθορισμένη και ο σκοπός του κάθε βήματος, συγκεκριμένος.

Βήμα 1ο – Εμπλοκή

Σκοπός είναι η σύνδεση του παρόντος μαθήματος με παρελθούσες γνώσεις της τάξης και η χρήση ένος εργαλείου που θα καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών.

Συνοπτικά η στρατηγική που ακολουθείαι στο συγκεκριμένο βήμα για την παράδοση του μαθήματος “Μίτωση”, είναι η εξής:

• Αναφορά σε προηγούμενο μάθημα: κυτταρικός κύκλος, αντιγραφή του DNA
• Ερώτηση: ποιο λόγο πιστεύετε ότι έχει το κύτταρο να διπλασιάσει το DNA του;
• Παρανόηση: το κυτταρο δε χωρίζεται απλά καθέτως σε δύο τμήματα.
• Ανάλυση: τα διπλασιασμένα χρωμοσώματα πρέπει να ισομοιραστούν στα δύο θυγατρικά κύτταρα, όπως και τα οργανίδια και το κυτταρόπλασμα
• Μηχανισμός διαίρεσης κυττάρου: Μίτωση
• Προβολή 3D animation που δείχνει τα στάδια της μιτωτικής διαίρεσης και απεικονίζει τις μεταβολές που υφίσταται το κύτταρο   

Βήμα 2ο – Εξερεύνηση

Ο μαθητής καλείται μέσω αυτενέργειας να εξερευνήσει το θέμα που παρουσιάζεται στο μάθημα. Είναι θεμιτό να έχει ο μαθητής ελευθερία σε αυτό το στάδιο, αλλά όχι απόλυτη – πρέπει να καθοδηγείται από τον καθηγητής.

Συνοπτική στρατηγική:

• Χρήση του εργαλείου cellsalive
• Χρήση του εργαλείου mitosismover
• Αρνητικά: Το εργαλείο mitosis mover είναι στα αγγλικά. Η λύση του προβλήματος είναι οι μαθητές να σπάσουν σε ομάδες 2-3 ατόμων και σε κάθε ομάδα να βρίσκεται ένα άτομο το οποίο να ξέρει επαρκώς καλά την αγγλική ώστε να εξηγεί στους υπόλοιπους. Η βιολογική ορολογία είναι βασισμένη σε ελληνικές λέξεις οπότε δεν θα υπάρξει μεγάλο θέμα κατανόησης. Επιπλέον, πριν τη χρήση του εργαλείου μπορεί να δοθεί φυλλάδιο στους μαθητές, το οποίο θα περιέχει τους επιστημονικούς όρους και τη μετάφρασή τους στα ελληνικά.

Βήμα 3ο – Εξήγηση

Σε αυτό το βήμα, οι μαθητές αναλύουν όλα όσα έχουν καταλάβει από τα δύο προηγούμενα βήματα και αυτό δίνει την ευκαιρία στον καθηγητή να διορθώσει παρανοήσεις και να εισάγει τις νέες ορολογίες του μαθήματος, που μέχρι τώρα είναι αναλυθεί επιφανειακά. Αυτό είναι το βήμα στο οποίο πραγματοποιείται το “παραδοσιακό μάθημα”.

Συνοπτική στρατηγική επεξήγησης της Μίτωσης:

• Διάκριση μαθητών σε ομάδες (5). Κάθε ομάδα αναλαμβάνει μία από τις φάσεις της μίτωσης και εξηγεί τι κατάλαβε από αυτήν.
• Κάθε φορά που αναλύεται μία φάση, ο καθηγητής επεμβαίνει για να δώσει παραπάνω πληροφορίες, να εξηγήσει και να εισάγει ορολογία η οποία μέχρι τώρα έχει αναφερθεί ονομαστικά και δεν έχει αναλυθεί ώστε να μπορέσει να εμβαθύνει ο μαθητής επί του θέματος. (κεντροσώματα, μιτωτική άτρακτος, κυτοκίνηση, πρόφαση, κεντρομερίδιο, αδελφές χρωματίδες κ.α.)

Βήμα 4ο – Επεξεργασία

Σε αυτό το βήμα πρέπει να γίνει εμβάθυνση των γνώσεων που μέχρι τώρα έχουν αποκτήσει οι μαθητές, σε ένα νέο πλαίσιο το οποίο πρέπει να χτίσει ο καθηγητής.

Συνοπτική στρατηγική 4ου βήματος:

• Ομαδική διεξαγωγή πειράματος χρησιμοποιώντας χαρτόνια και πλαστελίνες με διαφορετικά χρώματα. Στα χαρτόνια ζωγραφίζεται κύτταρο ή κύτταρα (ως κύκλος ή κύκλοι).
• Οι πλαστελίνες χρησιμοποιούνται ως χρωμοσώματα. Η πλαστελίνη, επειδή είναι εύπλαστη, είναι ένα απλό εργαλείο για να γίνει επίδειξη της συσπείρωσης και αποσυσπείρωσης των χρωμοσωμάτων κατά τη διάρκεια του κύκλου
• Τα διαφορετικά χρώματα στις πλαστελίνες βοηθούν το μαθητή να εμπεδώσει ότι κάθε χρωμόσωμα είναι διαφορετικό, παρότι βρίσκεται εντός του ίδιου κυττάρου.
• Οι αδελφές χρωματίδες φτιάχνονται από το ίδιο χρώμα πλαστελίνης ώστε ο μαθητής να εμπεδώσει ότι επί της ουσίας πρόκειται για δύο πανομοιότυπα χρωμοσώματα.
• Για κεντρόσωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί κομμάτι πλαστελίνης και για την κατασκευή της ατράκτου, μακαρόνια. Δίνοται περαιτέρω εξηγήσεις ή επαναλαμβάνεται η περιγραφή της κάθε φάσης της μίτωσης, κάθε φορά που ολοκληρώνεται μία από τις φάσεις.

Βήμα 5ο – Εκτίμηση ( Αξιολόγηση)

Στο τελικό βήμα του μοντέλου μπορούν να τεθούν ερωτήσεις κρίσεως ή ανοιχτού τύπου ερωτήσεις οι οποίες θα οδηγήσουν σε συζήτηση εντός της τάξης, πάνω στο θέμα που παραδίδεται στην εκάστοτε διδακτική ώρα. Επίσης μπορεί να δοθεί κάποιο μικρό test προς λύση. Ο υψηλός βαθμός δεν είναι αυτοσκοπός στο εν λόγω test, αλλά η διαπίστωση ότι οι μαθητές έχουν κατανοήσει τις έννοιες που έμαθαν στα προηγούμενα 4 βήματα.

Συνοπτική στρατηγική:

• Φωτογραφία του τελικού οπτικού αποτελέσματος της κάθε φάσης (από το προηγούμενο βήμα). Με τις φωτογραφίες δημιουργείται powerpoint. Το powerpoint περιέχει τη φωτογραφία από την εκάστοτε φάση αλλά και σκίτσο αυτής. Σε κάθε φάση οι μαθητές σημειώνουν τις αλλαγές που υφίσταται το κύτταρο κατά τη διάρκεια κάθε μίας από αυτές. Το powerpoint αποστέλλεται στη διεύθυνση e-mail του εκάστοτε μαθητή ώστε να τον διευκολύνει στη μελέτη του στο σπίτι.
• Mini-test με απλές ερωτήσεις επιλογής και Σ-Λ, χρησιμοποιώντας την εφαρμογή Kahoot! . Η εν λόγω εφαρμογή είναι απλή και εύχρηστη και μπορεί ο καθένας να την κατεβάσει στο κινητό του. Οι μαθητές μπορούν να ψάξουν τον τίτλο του test στο search bar, να το βρουν και να απαντήσουν στις ερωτήσεις ή ο καθηγητής μπορεί να χρησιμοποιήσει τις διευθύνσεις e-mail των μαθητών και να τους καλέσει να το λύσουν. Οι μαθητές θα λάβουν πρόσκληση στο mail για την επίλυση του test.

Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε την παραπάνω παρουσίαση σε pdf, για να χρησιμοποιηθεί από όποιον ενδιαφέρεται.